Lent.az, 12
Sentyabr 2012 16:43
Ədliyyə Nazirliyinin Penitensiar Xidməti Qaradağ rayonunda yerləşən 14 saylı
cəzaçəkmə müəssisəsində bir qrup məhkumun sentyabrın 9-da saxlanma şəraitinə
etiraz əlaməti olaraq aksiya keçirmələri haqqında yayılmış məlumatlara
münasibət bildirib. Penitensiar xidmətin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin böyük
inspektoru, ədliyyə polkovnik-leytenantı Elçin Cəfərov APA-nın sorğusuna cavab
olaraq deyib ki, sentyabrın 9-da 14 saylı cəzaçəkmə müəssisəsində cəza çəkən
bir qrup məhkum müəssisədəki saxlanma şəraitini bəhanə edərək, əsassız
tələblərlə cəzaçəkmə müəssisəsinin işçi heyətinin qanuni tələblərinə tabe
olmamağa, müəssisənin iş fəaliyyətini qərəzli surətdə pozmağa cəhd göstəriblər:
"Qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq hal-hazırda ümumi rejimli cəzaçəkmə
müəssisəsində saxlanılsalar da əvvəllər dəfələrlə məhkumluq həyatı yaşamış
həmin məhkumlar düzülmə meydanında yerə oturaraq, müəssisədə cinayətkar "obşaq”
qurumu yaratmaq məqsədilə guya saxlanılma şəraitinin dözülməz olduğuna etiraz
edib. Belə bir aksiyanın keçiriləcəyi barədə Penitensiar xidmət rəhbərliyinin
əvvəlcədən məlumatı olub. Penitensiar xidmətin Baş idarəsinin, eləcə də Bakı
şəhər prokurorluğunun məsul əməkdaşları cəzaçəkmə müəssisəsinə gələrək,
məhkumlara irəli sürülmüş tələblərin qeyri-qanuni olduğunu və gətirilən
bəhanələrin əsassız olmasını geniş surətdə izah ediblər. Əfsuslar olsun ki, bu
izahatlar öz müsbət nəticəsini verməyib. Belə olan halda, Ədliyyə Nazirinin
müavini, Penitensiar xidmətin rəisi cənab Mədət Quliyevin göstərişi ilə 14
saylı cəzaçəkmə müəssisəsinə Penitensiar xidmətin xüsusi təyinatlı dəstəsinin
kiçik bir qrupu daxil olaraq, 3-4 dəqiqə ərzində məhkumların "Cəzaçəkmə müəssisəsinin
Daxili İntizam Qaydaları”na əməl etmələrini təmin edib. Qeyd olunmalıdır ki,
rəhbərlik tərəfindən xüsusi təyinatlıların üzvlərindən məhkumlara qarşı xüsusi
diqqətlə yanaşılması tələb olunub və bunun da nəticəsində heç bir məhkum
xəsarət almayıb. Beləliklə, Ədliyyə nazirliyinin Penitensiar xidmətinin
rəhbərliyi tərəfindən Azərbaycan Respublikası Cəza İcra Məcəlləsinin, Cəzaçəkmə
müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydalarının və "Azərbaycan Respublikasının
penitensiar sistemində təhlükəsizlik tədbirləri və onların tətbiq edilmə
qaydaları haqqında Təlimat”ın tələblərinə tam müvafiq olaraq təhlükəsizlik
tədbirləri həyata keçirilib və müəssisənin normal iş ahəngi qısa müddət ərzində
bərpa edilib.
E. Cəfərov deyib ki, baş vermiş hadisə ilə bağlı, Penitensiar xidmətin rəisi
tərəfindən xüsusi komissiya təşkil edilib, hal-hazırda araşdırma aparılır:
"Qeyd etmək lazımdır ki, Penitensiar xidmətə Ədliyyə nazirliyinin rəhbərliyi
tərəfindən cəzaçəkmə müəssisələrində "obşaq” qurumunun yaradılması cəhdlərinə,
"qara pulların”, narkotik vasitələrin və qadağan olunmuş əşyaların qanunsuz
dövriyyəsinə qarşı mübarizə aparılması ilə bağlı ciddi tapşırıqlar verilib.
Bunun nəticəsidir ki, Penitensiar xidmətin əməkdaşlarının apardıqları mübarizə
nəticəsində belə faktların qarşısı qətiyyətlə alınmaqdadır. Məhz bu istiqamətdə
aparılan tədbirlər müəyyən məhkum qrupları tərəfindən ayrı-ayrı hallarda əks
reaksiyaya səbəb olur. Qadağan olunmuş əşyaların cəzaçəkmə müəssisələrinə
keçirilməsinin qarşısının alınması, habelə narkotik maddələrin qanunsuz
dövriyyəsi ilə mübarizə son dövrlər ərzində Penitensiar xidmət rəhbərliyinin
xüsusi diqqət mərkəzində olub. Bu istiqamətdə keçirilən tədbirlər barədə
ictimaiyyətə mütəmadi məlumatlar təqdim olunur.
2012-ci ilin birinci yarım ili ərzində Penitensiar müəssisələrdə keçirilmiş
əməliyyat-baxış tədbirləri nəticəsində 8730 manat pul, 39 litr spirtli içki,
101 mobil telefon, 197,3 qram çəkidə müxtəlif narkotik vasitələr aşkar edilərək
götürülüb. Cari ilin son ayları ərzində isə 12 belə hadisənin qarşısı alınmış
və hər biri barəsində ictimaiyyətə geniş açıqlama verilib. Ədliyyə Nazirliyi
Penitensiar Xidməti tərəfindən cəzaçəkmə müəssisələri və istintaq
təcridxanalarında saxlanılan şəxslərə qadağan olunmuş əşyaların verilməsi və
ötürülməsi, həmçinin belə əşyaların həmin yerlərdə dövriyyəsi ilə bağlı
məsuliyyəti müəyyən edən «Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunvericilik
aktlarına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında» Azərbaycan
Respublikasının 25.12.2007-ci il tarixli Qanununun tələbləri daim penitensiar
müəssisələrdə və istintaq təcridxanalarında saxlanılan şəxslərə, habelə onlarla
görüşə gələn yaxın qohumları və digər vətəndaşlara, eləcə də cəzaçəkmə
müəssisələrinin müxtəlif xidmət sahələrində çalışan əməkdaşlara izah edilib,
onlara yol verilə biləcək qanun pozuntularına görə məsuliyyət barədə müfəssəl
məlumat verilib. Buna baxmayaraq, ayrı-ayrı vətəndaşlar, cəzaçəkmə
müəssisələrinin bəzi əməkdaşları, habelə məhkumlar tərəfindən qanunvericiliklə
qadağan olunmuş əşyaların ötürülməsi, saxlanması və istifadə olunması cəhdləri
hələ də mövcuddur.
PX əməkdaşı baş vermiş hadisə ilə əlaqədar KİV-də yayılmış məlumatlarda
cəzaçəkmə müəssisələrində, eləcə də 14 saylı müəssisədə saxlanma şəraitinin
sərt olması barədə səslənən fikirlərə də münasibət bildirib: "Ümumiyyətlə,
ölkəmizdə məhkumların saxlanma şəraiti ilə bağlı son illər ərzində bir çox
inkişaf etmiş ölkələrin belə həsəd aparacağı dərəcədə qanunvericilikdə
humanistləşmə istiqamətində dəyişikliklər edilib. Əvvəllər mövcud olmuş bir çox
məhdudiyyətlər qanunvericilikdə edilmiş dəyişikliklərlə aradan qaldırılmış və
artıq icra olunmaqdadır. 24 iyun 2008-ci il tarixdə qanunvericiliyə edilmiş
dəyişikliklərdən sonra məhkumlara və təqsirləndirilən şəxslərə penitensiar
müəssisələrin müdiriyyəti tərəfindən barələrində qəbul olunmuş qərarlardan
şikayət etmək hüququ verilib.
Yeni qanunvericiliyin qüvvəyə minməsi ilə əlaqədar yetkinlik yaşına çatmayan
məhkumlar barədə idman, mədəni-kütləvi və digər tədbirlərə tamaşa etməyə icazə
vermək növündə həvəsləndirmə tədbirinin icrası mexanizmi müəyyən edilib.
Penitensiar xidmətin Tərbiyə müəssisəsində tərbiyə alan yeniyetmələrlə bağlı
İlk belə tədbir 07.09.2012 – ci il tarixdə Ədliyyə Naziri I dərəcəli Dövlət
ədliyyə müşaviri cənab Fikrət Məmmədovun göstərişi və Milli Olimpiya
Komitəsinin dəstəyi ilə həyata keçirilib, Tərbiyə müəssisəsində tərbiyə olunan
yeniyetmələr Sitkov Elman Eldar oğlu və Məmmədzadə Amid Rafiq oğlu barələrində
həvəsləndirmə tədbiri tətbiq olunaraq, onların 2014-cü ildə keçiriləcək futbol
üzrə növbəti Dünya çempionatının seçmə mərhələsi çərçivəsində Azərbaycan və
İsrail yığma komandalarının Tofiq Bəhramov adına Respublika stadionundakı
qarşılaşmalarına tamaşa etmələri üçün şərait yaradılıb.
Cəzaçəkmə müəssisələrində və İstintaq təcridxanalarında (təsərrüfat və məişət
xidməti işi üçün saxlanılan) məhkumlara verilən telefon danışıqlarının sayının
və müddətinin artırılması ilə əlaqədar olaraq qarşıya çıxmış məsələlərin həlli
məqsədilə texniki problemlər həll edilib. Ömürlük azadlıqdan məhrumetmə növündə
cəzaya məhkum edilmiş şəxslərə ayda iki dəfə telefonla danışmaq, il ərzində
qısa müddətli 6 və uzun müddətli 2 görüş, il ərzində 8 bağlama, sovqat və
banderol almaq hüququ təmin edilir.
Məhkumların fiziki sağlamlıqlarının təmin olunması məqsədilə bədən tərbiyəsi və
idmanla məşğul olmaq hüququ 05.03.2010-cu il tarixdə «Cəzaların icrası
məsələsinə» edilmiş əlavələrə əsasən artıq qanunvericilik qaydasında da təsbit
olunmuşdur. Eyni zamanda cəza çəkən şəxslər müəyyən edilmiş normativlərdən
əlavə bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olmaq üçün öz vəsaitləri hesabına idman
geyimi və alətləri əldə etmək hüququna malikdirlər.
Yeni qanunvericiliklə ömürlük məhkumlara televiziya verilişlərinə baxmaq imkanı
verilib. Cəza çəkənlərə televiziya kanallarını özləri tərəfindən dəyişdirilməsi
imkanı verilməklə gün ərzində teleproqramlara baxışın müddəti 4 saatadək
artırılıb, bayram və bazar günləri isə bu müddət 6 saatadək müəyyən edilib.
Bütün cəzaçəkmə müəssisələrində, o cümlədən 14 saylı cəzaçəkmə müəssisəsində də
məhkumlar qanunvericiliyin verdiyi bu imkanlardan geniş istifadə edirlər. Cəza
çəkənlərin saxlanma şəraiti, fiziki və psixoloji durumları ilə yerli və
beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatları mütəmadi olaraq maraqlanırlar. ATƏT,
Avropa Şurası, Avropa İttifaqı, Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi kimi
təşkilatların nümayəndələri, habelə İnsan Hüquqları Üzrə Azərbaycan
Respublikasının Müvəkkili və eləcə də Ədliyyə Naziri yanında fəaliyyət göstərən
İctimai Komitənin üzvləri mütəmadi olaraq bütün müəssisələrdə monitorinqlər
keçirir, nəticələr barədə kütləvi informasiya vasitələrinə müvafiq məlumatlar
verirlər.
Cəzaçəkmə müəssisələrindəki məişət şəraitinə gəldikdə isə, bu da daim
Penitensiar xidmətin diqqət mərkəzindədir. İctimaiyyətə də məlum olduğu kimi,
ölkəmizdə beynəlxalq standartlara uyğun yeni cəzaçəkmə müəssisələri tikilir ki,
məişət şəraiti ilə bağlı bütün çatışmazlıqlar həmin müəssisələrin tikintisi
zamanı nəzərə alınır.
Tikilməkdə olan müəssisələrdə mütəmadi olaraq monitorinqlər keçirilir və bu
zaman işlərin layihə-smeta sənədlərinə uyğun aparılmasına, onlara gündəlik
nəzarətin təmin olunmasına xüsusi diqqət yetirilir. Hal-hazırda Bakı istintaq
təcridxanasının növbəti rejim korpuslarının, qadın cəzaçəkmə və uşaq tərbiyə
müəssisələrinin, Şəki, Lənkəran, Gəncə şəhərlərində, Kürdəmir rayonu ərazisində
qarışıq rejimli cəzaçəkmə müəssisələrinin və eləcə də Umbakı qəsəbəsi
ərazisində yeni həbsxananın tikintisi davam etdirilir.
"Baş vermiş hadisə ilə bağlı Penitensiar xidmətin dərhal rəsmi açıqlama
verməməsinin səbəbi nə ilə bağlıdır” sualına E. Cəfərov belə cavab verib:
"Qadağan edilmiş əşyaların aşkar edilməsi məqsədilə Penitensiar xidmətin xüsusi
təyinatlı dəstəsinin köməyi ilə cəzaçəkmə müəssisələrində əvvəlcədən əməliyyat
aparatlarına daxil olan məxfi məlumatlar əsasında vaxtaşırı olaraq qabaqlayıcı
profilaktik məqsədlərlə "darama-təmizləmə” tədbirləri həyata keçirilir. Həmin
tədbirlərin ictimaiyyət üçün əhəmiyyəti olmadığından əksər hallarda kütləvi
informasiya vasitələrinə tərəfimizdən məlumat verilmir. Belə ki, cəzaçəkmə
müəssisələrində aşkar olunmuş qadağan olunan əşyalar, narkotik vasitələr və s.
barədə Penitensiar xidmətin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi tərəfindən mütəmadi
olaraq kütləvi informasiya vasitələrinə məlumatlar verilir, Penitensiar xidmətin
digər fəaliyyət sahələri ilə yanaşı bu istiqamətdə görülən işlər barədə də
ictimaiyyət dəqiq məlumatlandırılır. Sentyabrın 9-da 720 nəfərədək məhkumun
cəza çəkdiyi 14 saylı cəzaçəkmə müəssisəsində cəmi 30-40 nəfərədək məhkumun
iştirak etdiyi qeyd olunan aksiya ilə bağlı təəssüf ki, bəzi kütləvi
informasiya vasitələri heç bir reallığa əsaslanmayan fərziyyələrə uyğun olaraq
müəssisəyə guya xüsusi qoşun hissələrinin yeridilməsi və cəza çəkənlərlə
amansız davranılması barədə həqiqətə uyğun olmayan məlumatlar yayıblar. Bir
daha qeyd etmək istərdik ki, Ədliyyə nazirliyinin Penitensiar xidməti
tərəfindən Cəza İcra Məcəlləsinin, Cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam
Qaydalarının tələblərinin pozulmasına yönəlmiş bütün cəhdlərin qarşısı
qətiyyətlə alınacaq”.
lent.az/xeber_101940_14_saylı_cəzaçəkmə_müəssisəsində_nələr_olub_��_RƏSMİ_AÇIQLAMA_